Ötanazi Bir Turizm Türü Olarak Kabul Edilebilir Mi? Ötanazi Turizmi Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme

Seher Konak; İzzat Gasımov

doi:10.5281/zenodo.18007771

Yazarlar

Seher Konak Eskişehir Osmangazi Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-6847-9754
İzzat Gasımov Eskişehir Osmangazi Üniversitesi https://orcid.org/0009-0009-7587-2309

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.18007771

Anahtar Kelimeler:

Ötanazi Turizmi, İntihar Turizmi, Ölüm Turizmi, İntihar Seyahati, Medikal Turizm

Özet

Ötanazi tıp, etik, din, hukuk ve sosyoloji gibi birçok disiplinde sıklıkla tartışılan ve toplumsal düzeyde önemli etkiler yaratan bir olgudur. Ötanazi turizmi kavramı, alanyazında henüz yeni bir terim olup, kapsamı net bir şekilde belirlenmemiştir. Alanyazın taraması sonucunda, bireylerin intihar etmek amacıyla gerçekleştirdikleri seyahatlerde iki temel motivin ön plana çıktığı görülmektedir. Bu amaçlardan birincisi, herhangi bir tıbbi destek almadan yaşamını kendi isteğiyle sonlandırmak için yapılan seyahatlerdir. İkincisi ise, ötanaziyi doğrudan gerçekleştirmek amacıyla yapılan seyahatlerdir. Bu iki temel amacı kapsayan vakalar için uluslararası alanyazında "intihar turizmi" terimi kullanılmaktadır. Bu kavramlar genel olarak "ölüm turizmi", "hüzün turizmi" ve "medikal turizm" başlıkları altında ele alınarak güçlendirilmektedir. Ötanazi uygulamalarının bazı ülkelerde yasallaşmasıyla birlikte, "ötanazi turizmi" olarak bilinen yeni bir kavram ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı, ötanazi turizmini kavramsal düzeyde ele alarak yeniden tanımlamak, diğer turizm türlerinden farklarını ortaya koymak ve ötanazi hizmetlerine ilişkin yasal düzenlemeleri değerlendirmektir. Bu çalışma, turizm alanyazınında yeni bir kavramı tartışmaya açmakta, "intihar turizmi" ile "ötanazi turizmi" arasındaki farkları ortaya koymakta ve son olarak, ötanazi turizmine yönelik yeni bir tanım önermektedir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

Akcan, E. A. (2013). Ötenazi. Journal of İstanbul University Law Faculty, 71(1), 3-26.

Albayrak, A. (2013). Alternatif Turizm. Ankara: Detay Yayıncılık.

Akın, A., Mutlu, H. T., ve Akın, A. (2022). Sağlık çalışanlarının ötenazi turizmine yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 10(4), 3386-3400.

Akın, A., ve Mutlu, H. T. (2025). Do Turkish physicians support euthanasia/death tourism?. European Journal of Tourism, Hospitality and Recreation, 15(1), 23-35.

Amujo, O. C. ve Otubanjo, O. (2012). Leveraging rebranding of “unattractive” nation brands to stimulate post-disaster tourism. Tourist Studies, 12(1), 87-105.

Annadurai, K., Danasekaran, R., ve Mani, G. (2014). Euthanasia: Right to die with dignity. Journal of Family Medicine and Primary Care, 3(4), 477-478.

Aşkın, U. ve Yeğrim, K. (2022). Ötanazi ve hastanın kendi geleceğini belirleme hakkı arasındaki ilişki. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (52), 1-24.

Bauer, I. L. (2021). Death as attraction: The role of travel medicine and psychological travel health care in ‘dark tourism’. Tropical Diseases, Travel Medicine and Vaccines, 7(1), 24.

Beauchamp, T. L., ve Childress, J. F. (2019). Principles of biomedical ethics (8th ed.). Oxford University Press.

Belek, H.A. (2023). Legal approach to euthanasia in Turkey and the world. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 10(1), 163- 175.

Callaghan, S. (2011). Death tourism [Travelling for life-ending procedures.]. Precedent (Sydney, NSW), (107), 34-39.

Carrigan, K. (2023). One-way ticket to Zürich: Presentations of ‘suicide tourism’ in European news media. Mortality, 1-16.

Çelik, A. (2016). İslâm hukuku açısından yaşama hakkı ve ötanazi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Ankara Üniversitesi.

Centel, N. (2001). Türk Ceza Hukukuna Giriş. İstanbul: Beta Yayıncılık.

Christou, P. A. (2021). Suicide tourism: Leiper's tourism system theoretical perspective. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 69(2), 300-304.

Çoban, Ö., Dilek, S. E., ve Harman, S. (2017). İntihar bir turizm türü olarak değerlendirilebilir mi? Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 7(1), 137-151.

Cohen, I. G. (2015). Medical tourism for services illegal in patients’ home country. In Handbook on Medical Tourism and Patient Mobility (pp. 350-359). Edward Elgar Publishing.

Connell, J. (2006). Medical tourism: Sea, sun, sand and… surgery. Tourism Management, 27(6), 1093-1100.

Dowbiggin, I. (2005). A concise history of euthanasia: Life, death, God, and medicine. Rowman & Littlefield.

Eddy, J. M. ve Alles, W. F. (1982). A teaching strategy on euthanasia. Health Education, 13(6), 25-25.

Erdem, R. ve Fettahoğlu, R. (2022). Sağlık hizmetleri açısından ölüm turizmi. Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 29-37.

Emanuel, E. J. (1994). The history of euthanasia debates in the United States and Britain. Annals of Internal Medicine, 121(10), 793–802.

Filiz, M., Karagöz, Y., ve Karaşin, Y. (2023). Ötenazi konusunda algı: Bir ölçek geliştirme çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (52), 268-284.

Foley, M. ve Lennon, J. J. (1996). JFK and dark tourism: A fascination with assassination. International Journal of Heritage Studies, 2(4), 198–211.

Forster, N. (1994). The analysis of company documentation. C. Cassell & G. Symon (Eds.) içinde, Qualitative methods in organizational research, a practical guide (s. 147-166). SAGE publication.

Gauthier, S., Mausbach, J., Reisch, T. ve Bartsch, C. (2014). Suicide tourism: A pilot study on the Swiss phenomenon. Journal of Medical Ethics, 1-7.

Güven, K. (2000). Kişilik hakları ve ötanazi. Ankara: Nobel Yayıncılık.

Higginbotham, G. (2011). Assisted-suicide tourism: Is it tourism? Tourismos, 6(2), 177-185.

İlhan, H. (2011). “Ötenazi” kavramının ahlak felsefesi açısından incelenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], İstanbul Üniversitesi.

Karumathil, A. A. ve Tripathi, R. (2022). Culture and attitudes towards euthanasia: An integrative review. OMEGA-journal of Death and Dying, 86(2), 688-720.

Kayacan, D. N. (2023). Almanya’da yardımlı intihar. Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1), 81-116.

Khan, M.A, (2015). Suicide tourism, International Journal of Multidisciplinary Research and Development, 2(3): 639-642.

Kılıç, B. ve Akyurt, H. (2011). Destinasyon imajı oluşturmada hüzün turizmi: Afyonkarahisar ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı. University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 10(1), 209-232.

Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.

Kutlu, İ., Çavuşoğlu, O., ve Uygun, K. K. (2018). Ötenazi algısı üzerine nitel bir araştırma. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 241-253.

Ladki S.M., Hajjar E. M., Nacouzi, Y., Nasereddine, L., ve Mahmoud N. (2016) Euthanasia services: The next health tourism wave, International Journal of Health Management and Tourism, 1(2): 1-16.

Long, D. E. (2005). Shinto: Origins, rituals, festivals, spirits, sacred places. New York: Oxford University Press.

Math, S. B. ve Chaturvedi, S. K. (2012). Euthanasia: Right to life vs right to die. Indian Journal of Medical Research, 136(6), 899–902.

Messmer, S. N. (2021). From taboo to tourist attraction: Assisted suicide in Switzerland (Unpublished master’s thesis). University of Chicago, Chicago, IL.

Mondal, A. P. ve Bhowmik, P. (2018). Physician assisted suicide tourism–A future global business phenomenon. The Business & Management Review, 10(1), 35-43.

O’Leary, Z. (2017). The essential guide to doing your research project (3rd ed.). SAGE Publications.

Pernecky, T. ve Hardy, A. (2024). Leisure, loss, and death: Probing intersections in research narratives. Leisure Sciences, 46(6), 900-909.

Pratt, S., Tolkach, D., ve Kirillova, K. (2019). Tourism & death. Annals of Tourism Research, 78, 102758.

Rathor MY, Abdul Rani MF, Shahar MA, Jamalludin AR, Che Abdullah ST, Omar AM, ve Mohamad Shah AS. (2014). Attitudes toward euthanasia and related issues among physicians and patients in a multicultural society of Malaysia. J Family Med Prim Care, 3(3), 230-237.

Rietjens, J.A. (2009). Two decades of research on euthanasia from the Netherlands. What have we learnt and what questions remain?. Journal of Bioethical Inquiry, 6, 271-283.

Rodriguez, C. (2014) Will Belgium’s legalized child euthanasia trigger death tourism? Forbes. http:// www.forbes.com/sites/ceciliarodriguez/2014/03/06/2378/, [Erişim Tarihi: 20.03.2025].

Rosenthal, M. S. (2013). The end-of-life experiences of 9/11 civilians: Death and dying in the World Trade Center. OMEGA - Journal of Death and Dying, 67(4), 329–361.

Serdaroğlu, E. B. (2016). Ötenazi-ölme hakkı. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(3), 463-491.

Shomron, B. (2022). The mediated discourse and voice of euthanasia: The Israeli media as a case study. Medical Humanities, 48(1), 76-84.

Shondell Miller, D. ve Gonzalez, C. (2013). When death is the destination: The business of death tourism–despite legal and social implications. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research. 7(3), 293-306.

Sperling, D. (2019). Suicide tourism: Understanding the legal, philosophical, and socio-political dimensions. Oxford University Press.

Stone, P. (2010). Death, dying and dark tourism in contemporary society: A theoretical and empirical analysis [Unpublished PhD Thesis]. University of Central Lancashire.

Sulu, M. (2017). Ötenazi üzerine. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 22(1), 551-574.

Tekiş, E. (2023). Tıp fakültesi öğrencilerinin etik duyarlılık düzeylerinin incelenmesi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.

The Regional Euthanasia Review Committees. (2022). Annual report 2022. The Hague: Government of the Netherlands.

Torun, S., Kadıoğlu, S., Tanrıverdi, G., Öztunç, G., ve Akbaş, M. (2012). Bir üniversite hastanesinde çalışan hekimlerin ötanaziye, yardımlı intihara, resüsite etmeme kararına ilişkin görüşleri. Y. I. Ülman ve F. Artvinli (Eds.), Değişen dünyada biyoetik (s. 237-243). Türkiye Biyoetik Derneği Yayını.

Türk Ceza Kanunu [TCK] No. 5237. (2004, 12 Ekim). Resmî Gazete (Sayı: 25611). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5237.pdf [Erişim Tarihi: 15.05.2025].

Türk Dil Kurumu (2024). Retrieved from https://sozluk.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 20.04.2025].

Van der Heide, A., Onwuteaka-Philipsen, B. D., Rurup, M. L., Buiting, H. M., Van Delden, J. J., Hanssen-de Wolf, J. E., ... & van der Wal, G. (2007). End-of-life practices in the Netherlands under the Euthanasia Act. New England Journal of Medicine, 356(19), 1957-1965.

Wen, J., Goh, E., ve Yu, C. E. (2023). Segmentation of physician-assisted suicide as a niche tourism market: An initial exploration. Journal of Hospitality & Tourism Research. 47(3), 574-589.

Williams, G. (2020). Daniel Sperling, Suicide Tourism, Medical Law Review, 28(3), 633–641.

World Tourism Organization. (1995). Technical manual: Collection of tourism expenditure statistics. Madrid: UNWTO.

Yang, S., Mohd Isa, S., Ramayah, T., ve Zheng, Y. (2023). Where does physician-assisted suicide tourism fit in the tourism discipline? Anatolia, 34(1), 71-75.

Yayla, E. ve Altan, F. (2020). An overview of physician-assisted suicide tourism. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 6(3), 503-514.

Yu, C. E., Wen, J., ve Meng, F. (2020). Defining physician-assisted suicide tourism and travel. Journal of Hospitality & Tourism Research, 44(4), 694-703.

Yukcu, S., Karyağdı, N. G., ve Korga, S. (2024). Ötenazi-sürdürülebilirlik maliyet fayda analizi. Trends in Business and Economics, 38(4), 202-210.