Belediyelerde Rekreasyon Yönetimi: Bilgi, Farkındalık ve Uygulamalar

Merve Nur Çağlayan; Esra Ayman; Ali Yaylı

doi:10.5281/zenodo.18038225

Yazarlar

Merve Nur Çağlayan Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-6730-1540
Esra Ayman T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı https://orcid.org/0009-0004-2150-2138
Ali Yaylı Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-2890-0209

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.18038225

Anahtar Kelimeler:

Rekreasyon, Rekreasyon Yönetimi, Belediye, Yerel Yönetimler

Özet

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de farklı ölçeklerde hizmet veren beş belediyede rekreasyon yönetimi süreçlerine ilişkin bilgi düzeyini, kurumsal farkındalığı ve uygulama pratiklerini ortaya koymaktır. Rekreasyonun bireylerin fiziksel, ruhsal ve sosyal iyilik hali üzerindeki etkileri dikkate alındığında, belediyelerin bu alandaki rollerinin daha sistematik ve kapsayıcı biçimde ele alınması gerekmektedir. Çalışma, betimleyici nitel bir çalışma olarak tasarlanmış ve veri toplama sürecinde yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Beş farklı belediyede, rekreasyon hizmetlerinden sorumlu birimlerde görev yapan personelle çevrim içi görüşmeler gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler Braun ve Clarke (2006) tematik analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda beş ana tema belirlenmiştir: (1) Rekreasyon kavramına yönelik anlayış, (2) toplumsal ihtiyaçların tanınması ve kapsayıcılık, (3) bilimsel ve kurumsal planlama yaklaşımları, (4) kullanıcı geri bildirimi ve etki izleme, (5) alan yönetimi ve hizmet sürekliliği. Bulgular, belediyelerin rekreasyonu çok boyutlu bir kamu hizmeti olarak ele almaya başladığını, ancak uygulamalarda önemli yapısal eksikliklerin sürdüğünü göstermektedir. Rekreasyon yöneticisi istihdamı, uzun vadeli etki analizi sistemlerinin eksikliği ve geri bildirim mekanizmalarının sınırlılığı öne çıkan sorunlardandır. Çalışma, yerel yönetimlerin rekreasyon hizmetlerini daha sürdürülebilir, katılımcı ve kapsayıcı biçimde sunabilmesi için bilimsel bilgiye dayalı karar süreçlerinin geliştirilmesini önermektedir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

Ağaoğlu, Y. (2013). Belediye başkanlarının serbest zaman yaklaşımları. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 20-28.

Ağılönü, A., ve Mengütay, S. (2009). Yerel yönetimlerde rekreasyon hizmetleri ve model belirleme. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 160-176.

Akşit Aşık, N. (2017). Balıkesir il merkezinde yaşayanların belediyenin rekreasyon hizmetlerinden memnuniyet düzeyinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(4), 106-117.

Aydın, E., ve Birol, S. Ş. (2019). Yerel yönetimlerde çocuk ve gençlere yönelik rekreasyon planlaması üzerine bir araştırma: Karaman örneği. Journal of International Social Research, 12(66), 999-1006.

Barcelona, R. J., Wells, M. S., & Arthur-Banning, S. (2015). Recreational sport: Program design, delivery, and management. Human Kinetics.

Belediye Kanunu. (2005). Resmî Gazete: 5393 sayılı Belediye Kanunu. (Tarih: 13.07.2005, Sayı:25874). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5393&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 sayfasından erişilmiştir. [Erişim Tarihi: 21.05.2025].

Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.

Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (2004). Resmî Gazete: 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu. (Tarih: 23.07.2004, Sayı: 25531). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5216&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 sayfasından erişilmiştir. [Erişim Tarihi: 21.05.2025].

Camplain, R., Williamson, H. J., Pinn, T. A., Shuman, S., Robinson, B. M., Evans, M., & Luna, C. (2022). Barriers and facilitators to attending and being physically active during recreation time among women incarcerated. BMC Women's Health, 22(1), 239.

Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2016). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage publications.

Hall, C. M., & Page, S. J. (2014). The geography of tourism and recreation: Environment, place and space (4th ed.). Routledge.

Ibhafidon, A., Oforka, O. K., Onuzulike, N. M., & Nwaobiala, C. J. (2021). Recreation and its health benefits: A critical review. International Journal of Human Kinetics, Health and Education, 6(1), 158-167.

Kara, F., Demirci, A., ve Kocaman, S. (2008). Şehir coğrafyası açısından bir araştırma: İstanbul’un açık rekreasyon alanlarının değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, (18), 76-95.

Karakan H.İ., Ertaş Ç, Çolak O. ve Yurtman S. (2021). Yerel halkın rekreasyon faaliyetlerine katılımını etkileyen faktörlere yönelik bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(2), 557-569.

Koçyiğit, M. ve Yıldız, M. (2014). Yerel yönetimlerde rekreasyon uygulamaları: Konya örneği. International Journal of Science Culture and Sport, 2(special issue), 211-223.

Mersinli, D. (2009). Yerel yönetimlerde spora yönelik rekreasyon hizmetleri ve büyükşehir belediyelerinin rekreasyonel faaliyetlere olan yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.

Morse, W. C., Stern, M., Blahna, D., & Stein, T. (2022). Recreation as a transformative experience: Synthesizing the literature on outdoor recreation and recreation ecosystem services into a systems framework. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 38, 100492.

Müniroğlu, R. S., Öniz, M., ve Göçer, İ. (2023). Yerel yönetimlerde serbest zaman anlayışı ve rekreasyonel uygulamalar. Journal of Global Sport and Education Research, 6(1), 67-88.

Oktay, T. (2008) Türkiye’de yerel yönetimler. Bozlağan, R. & Demirkaya, Y. (Ed.). Belediye Kurumunun Tarihsel Gelişimi içinde, (s.119-156), Ankara: Nobel Yayın.

On İkinci Kalkınma Planı. (2023). Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı: Kalkınma Planları. https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/ sayfasından erişilmiştir. [Erişim Tarihi: 16.04.2025].

Şataf, C. ve Mermer, B. (2017). Avrupa'da sosyal belediyecilik anlayışı ve Türkiye. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(17), 13-33.

Tekin, A., Nebioğlu, F., Özdağ, S., Akçakoyun, F., ve Yaman, Ç. (2009). Turizm destinasyonunda bulunma kriterine göre belediye rekreasyon hizmetlerinin karşılaştırılması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 849-857.

Tez, Ö., Doğan, Ö., Yavaş, Ö., Erkaya, E., Tavazar, H., ve Güzel, P. (2014). Yerel yönetimlerde serbest zaman ve rekreasyon hizmetleri (İzmir ili örneği). International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 1), 511-524.

Turgutkaya, K., ve Şimşek, K. Y. (2024). Belediyelerde rekreasyon hizmeti sağlayan ve sponsorluk yapan paydaşların motivasyonu. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 12-20.

United Nations. (1948). Universal Declaration of Human Rights. https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights sayfasından erişilmiştir. [Erişim Tarihi: 15.04.2025].

Ürkmez, D. ve Akbulut, D. (2020). Yerel yönetimlerde bir halkla ilişkiler aracı olarak festivallerin kullanımı. Karadeniz İletişim Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1-27.

World Health Organization. (1948). Preamble to the Constitution of the World Health Organization as adopted by the International Health Conference, New York, 19-22 June, 1946. World Health Organization. https://www.who.int/about/governance/constitution sayfasından erişilmiştir. [Erişim Tarihi: 15.04.2025].

Yeldoğan, R., Şahin, Y., ve Bengi, K. (2021). Büyükşehir belediyelerinin planlama altına aldıkları rekreasyon projelerin değerlendirilmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23(40), 182-192.

Yörükoğlu, F. (2009). Türk belediyeciliğinin gelişim süreci. Mevzuat Dergisi, 12(135). https://www.mevzuatdergisi.com/2009/03a/02.htm sayfasından erişilmiştir. [Erişim Tarihi: 10.09.2025].